SONGKET MELAYU: SERUMPUN BANGSA SESANTUN BUDAYA MALAY SONGKET: THE SYMBOL OF BLOOD BROTHERHOOD AND ETIQUETTE CULTURE

Main Article Content

Arba’iyah Ab. Aziz

Abstract

Abstract
History has shown that the “songket” is in a class of its own in the socio-culture of Malays in the Malay Archipelago. Fundamentally, “songket” and its wearing have been the symbol of acceptance and the collective instillation of cultural values. The textile was created based on cross- and multi-cultural elements that have long been established and further assimilated into society today. Therefore, this study aims to trace the beginnings and roles of the royal institutions in spreading this heritage art between Malaysia and Indonesia, specifically for “songket” Terengganu and Riau. The research focuses on the similarities based on acculturation and assimilation of culture. This study is critical as a form of knowledge documentation for both countries, which share similar connections and homogenous values. The research employs the qualitative approach, with a focus on observation and conducting interviews. A secondary study is also conducted to analyse the historical and socio-cultural aspects involved. Interview subjects from both countries were chosen based on specific fields and locations. Each finding leads and adds to the existing body of knowledge. Since issues on the Malay World usually take on a broader outlook, the implications of the study can contribute to the ethnic group itself, especially the scholars, weavers, cultural activists, art historians and the community at large. Based on the quality and uniqueness of the “songket”, there is no doubt that the textile should be acknowledged as one of the greatest heritage art, saturated with civil values and symbols of the finesse of the Malays.
Keywords: songket, assimilation, weavers, Terengganu, Riau.


Abstrak
Sejarah membuktikan bahawa songket mempunyai kedudukan dan peranannya yang teristimewa dalam sosio-budaya masyarakat di rantau Melayu. Kajian ini menelusuri sejarah titik mula dan peranan institusi Diraja dalam menyebarluaskan seni warisan rumpun Melayu antara Malaysia dan Indonesia khususnya melibatkan songket Terengganu dan songket Riau. Songket dan pemakaiannya adalah menjadi lambang kepada penerimaan dan penyerapan nilai budaya secara kolektif. Ia terbina di atas landasan rentas dan silang budaya yang sudah bertapak lama dan semakin sebati sehingga ke hari ini. Satu kajian mengenai aspek persamaan dilakukan bersandarkan asimilasi dan akulturasi budaya. Justeru, kajian ini dianggap penting sebagai pendokumentasian ilmu untuk kedua-dua buah negara yang mempunyai rantaian dan pertalian yang hampir sama ke atas nilai budaya yang bersifat „homogeneous‟. Penyelidikan ini adalah berteraskan kepada kaedah kualitatif dengan tertumpu kepada kaedah observasi dan temu bual. Selain itu, kajian sekunder turut meneliti aspek kajian historikal dan sosiobudaya. Beberapa informan dari kedua-dua negara dipilih mengikut spesifikasi bidang dan tempat. Jelasnya, setiap perolehan jumpaan menemukan sumber keilmuan yang sangat bermakna. Memandangkan persoalan tentang dunia dan alam budaya Melayu ini bersifat serantau dan sejagat, maka sewajarnya penyelidikan seumpamanya dapat memberi manfaat kepada bangsa Melayu seluruhnya khususnya kepada golongan sarjana, pendidik, penenun, budayawan, seniman, aktivis budaya, sejarawan seni, peniaga, pencipta seni dan masyarakat seluruhnya. Bersandarkan kepada kualiti dan keunikannya, songket sememangnya wajar diiktiraf sebagai seni warisan agung yang unggul serta kaya dengan nilai peradaban dan lambang kesantunan budi bagi kehidupan dan kemanusiaan bangsa Melayu.
Kata Kunci: songket, asimilasi, penenun, Terengganu, Riau.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

How to Cite
Arba’iyah Ab. Aziz. (2021). SONGKET MELAYU: SERUMPUN BANGSA SESANTUN BUDAYA: MALAY SONGKET: THE SYMBOL OF BLOOD BROTHERHOOD AND ETIQUETTE CULTURE. Jurnal Pengajian Melayu (JOMAS), 32(2), 57–73. Retrieved from https://ijie.um.edu.my/index.php/JPM/article/view/33181
Section
Articles